مقدمهای از ماجرا
از آهنگی خوشمان میآید و میخواهیم آن را در پس زمینه ویدیویمان قراردهیم. در بهترین حالت به سایتهای دانلود آهنگِ یوتیوب میرویم. آهنگ مدنظرمان را دانلود میکنیم و به هوای اینکه گفته شده این آهنگ کپی رایت ندارد، در ویدیو قرار میدهیم. چند روزی میگذرد و ناگهان غافلگیر میشویم: اخطار کپی رایت یوتیوب داریم.
ایراد از کجاست؟
بیایید از ابتدا ماجرا را مرور کنیم.
آشنایی با قانون کپیرایت یوتیوب
ترجمه کلمه به کلمه کپی – رایت : قانونی که روی کپیکردن نظارت دارد.
کپیرایت قانونی است که حق تولید، انتشار و فروش یک اثر را برای صاحب یا صاحبان آن اثر حفظ میکند. این قانون مانع انتشار غیرقانونی اثر دیگران میشود.
گول سادگی این عبارت را نخورید. یوتیوب قانونهای پیچیدهای برای تشخیص کپی بودن یا کپی نبودن یک اثر دارد. به طور خلاصه استفاده غیر قانونی از هر محتوایی که به شما تعلق ندارد، قانون کپی رایت یوتیوب را زیر پا میگذارد.
تبعات زیرپا گذاشتن قانون کپیرایت یوتیوب
یوتیوب برای بررسی محتوای ویدیوها، از سیستم هوشمندی به اسم “تشخیص دهنده محتوا (content ID)” استفاده میکند. هر ویدیویی که در یوتیوب بارگزاری میشود، تشخیص دهندهی محتوا آن را ارزیابی میکند تا موسیقی یا فیلم کپیرایتدار را پیدا کند. این تکنولوژی به صاحبان محتوا اجازه میدهد که اثر متعلق به خودشان را شناسایی کنند. سپس، صاحب اثر تصمیم میگیرد که چه اتفاقی برای این تخلف بیفتد.
اتفاقات بعد از آپلود کردن ویدیو
اگر در یوتیوب ویدیویی آپلود کنید که قانون کپیرایت یوتیوب را نقضکند، صاحبان آن اثر با استفاده از تشخیص دهنده محتوا، متوجه حضور محتوای خود میشوند. برای شما دو اتفاق میتواند رخ دهد: دریافت پیامِ
- Copyright claim: ادعای کپی رایتی (یا به عبارتی دیگر: تطابق با محتوای شخص ثالث)
- Copyright strike: اخطار کپی رایتی ( شمشیر تیز و برنده کپیرایت)
همانطور که میبینید، اخطار و ادعای کپیرایت دو حالت متفاوت هستند. پس کارکردهای خاص خود را دارند.
اگر سه اخطار بگیرید، کانال شما به همراه بقیه کانالهای متصل به یوتیوبتان(حتی اکانت گوگل) همگی باهم حذف میشوند (الان دلیل نامگذاری را فهمیدید). اما زمانی که claim دریافت کنید، همچین اتفاقی نمیوفتد. پس claim چه تاثیری دارد؟
زیر و بم copyright claim
اگر copyright claim بگیرم چه اتفاقی میوفتد؟
اگر copyright claim بگیرم، به دردسر افتادم؟ نه لزوماً. همانطور که پیش از این هم گفتیم، تشخیص دهنده محتوا ادعا میکند در کانال یوتیوب شما محتوایی را پیدا کرده که متعلق به شخص دیگریست. از این به بعد، توپ در زمین صاحبان آن اثر میوفتد. آنها تصمیممیگیرند که با ویدئوی شما چهکاری کنند.
در اکثر مواقع، صاحبان اثر حتی از این ماجرا خوشحال میشوند. شما از آهنگ یا شعرشان بدون اجازه استفاده کردهاید، در عوض درآمد حاصل از ویدئو را به او میبخشید. یعنی نمیتوانید از آن ویدئو درآمد داشته باشید یا به مانیتایز برسانید. اما اگر به ویدئو اجازه پخش ندهند، عواقب خوبی برای کانالتان ندارد. دسترسی به بعضی از امکانات و ابزارهای یوتیوب را از دست میدهید. تکرار در این تخلف، حتی میتواند حساب کاربری شما را مسدود کند.
اقدامات صاحب اثر علیه ویدیو:
- بلاک کردن ویدئو: بعضی مواقع صاحب اثر ممکن است ویدئو را بلاک کند. در این حالت ویدئو برای مردم پخش نمیشود. البته میتواند انتخاب کند که این بلاک شدن برای منطقه یا کشور خاصی اعمال شود، یا برای همه جا غیر قابل پخش باشد.
- بلاک کردن پلتفرمهای خاصی: بعضی مواقع هم صاحب محتوا در به اشتراک گذاشته شدن ویدئو در پلتفرمهای دیگر محدودیت ایجاد میکند. برای مثال پخش ویدئو را در سایت یا اپلیکیشن خاصی بلاک میکند. این محدودیت تاثیری روی پخش ویدئو در یوتیوب نمیگذارد.
- قطع درآمد از ویدئو: صاحبان محتوا میتوانند درآمد حاصل از ویدئوی شما را به خودشان اختصاص دهند.
- دسترسی به آمار مخاطبهای ویدئو
در مقابل copyright claim چه راهکاری داشته باشم؟
اگر این ادعا را دریافت کردید، چند راه مختلف پیش رویتان وجود دارد:
- هیچ کار خاصی نکنید:
اگر ادعای صورت گرفته را قبول دارید، لازم نیست اقدام خاصی انجام دهید. اگر صاحب اثر در 30 روز آینده اقدامی انجام ندهد، مهلت رسیدگی به ادعا تمام میشود.
- قسمتی که کپیرایت دارد را از داخل ویدئو حذف کنید:
این امکان وجود دارد که ویدئو را ادیت کنید تا قطعه مدنظرتان حذف شود.
- آهنگ را تعویض کنید:
اگر ادعا برای آهنگ ثبت شده، میتوانید آن را با آهنگهای یوتیوب (در قسمت Audio Library) جایگزین کنید.
(از سال 2019، یوتیوب با ایجاد بعضی تغییرها شرایط را برای یوتیوبرها فراهم کرده تا اخطار کپیرایت را راحتتر بر طرف کنند. در این مورد خاص، یوتیوبرها میتوانند از ابزارهای جایگزین، حذف یا برش آهنگ استفاده کنند.)
- در سود ویدئو شریک شوید:
اگر کانال شما مانیتایز شده باشد ( درآمدزایی دارد)، ممکن است بتوانید سود حاصل از ویدئو را با صاحب/صاحبان اثر شریک شوید.
- برای حذف ویدئویتان درخواست فوری دهید:
اگر صاحبان محتوا بخواهند ویدئوی شما را حذف کنند، برای کپی رایت استرایک میگیرید. پس با این انتخاب ممکن است از گرفتن استرایک جلوگیری کنید.
- ادعا را رد کنید:
اگر فکر میکنید که این ادعا اشتباهی ثبت شده است، میتوانید برای آن اعتراض خود را ثبت کنید.
- راهنمای ثبت اعتراض برای رد ادعا:
- به یوتیوب استودیو وارد شوید.
- از قسمت منوی سمت چپ، روی گزینه ویدئو کلیک کنید.
- فیلتر را برای copyright claim اعمال کنید.
- از قسمت Restriction column موس را بر روی کلمه Copyright claim بیاورید و با ظاهر شدن SEE DETAILS روی آن کلیک کنید.
وقتی اعتراض تان را ثبت میکنید، صاحب اثر مطلع میشود و تا 30 روز فرصت دارد تا جواب بدهد.
توجه کنید: اگر برای اعتراض خود دلیل معتبر نداشته باشید، صاحب محتوا ممکن است ویدئویتان را حذف کند. یوتیوب با دریافت اخطار از سمت صاحب اثر، به ویدئو یک strike میدهد.
اقدامات صاحب اثر علیه ویدیو:
- بلاک کردن ویدئو: بعضی مواقع صاحب اثر ممکن است ویدئو را بلاک کند. در این حالت ویدئو برای مردم پخش نمیشود. البته میتواند انتخاب کند که این بلاک شدن برای منطقه یا کشور خاصی اعمال شود، یا برای همه جا غیر قابل پخش باشد.
- بلاک کردن پلتفرمهای خاصی: بعضی مواقع هم صاحب محتوا در به اشتراک گذاشته شدن ویدئو در پلتفرمهای دیگر محدودیت ایجاد میکند. برای مثال پخش ویدئو را در سایت یا اپلیکیشن خاصی بلاک میکند. این محدودیت تاثیری روی پخش ویدئو در یوتیوب نمیگذارد.
- قطع درآمد از ویدئو: صاحبان محتوا میتوانند درآمد حاصل از ویدئوی شما را به خودشان اختصاص دهند.
- دسترسی به آمار مخاطبهای ویدئو
در مقابل copyright claim چه راهکاری داشته باشم؟
اگر این ادعا را دریافت کردید، چند راه مختلف پیش رویتان وجود دارد:
- هیچ کار خاصی نکنید:
اگر ادعای صورت گرفته را قبول دارید، لازم نیست اقدام خاصی انجام دهید. اگر صاحب اثر در 30 روز آینده اقدامی انجام ندهد، مهلت رسیدگی به ادعا تمام میشود.
- قسمتی که کپیرایت دارد را از داخل ویدئو حذف کنید:
این امکان وجود دارد که ویدئو را ادیت کنید تا قطعه مدنظرتان حذف شود.
- آهنگ را تعویض کنید:
اگر ادعا برای آهنگ ثبت شده، میتوانید آن را با آهنگهای یوتیوب (در قسمت Audio Library) جایگزین کنید.
(از سال 2019، یوتیوب با ایجاد بعضی تغییرها شرایط را برای یوتیوبرها فراهم کرده تا اخطار کپیرایت را راحتتر بر طرف کنند. در این مورد خاص، یوتیوبرها میتوانند از ابزارهای جایگزین، حذف یا برش آهنگ استفاده کنند.)
- در سود ویدئو شریک شوید:
اگر کانال شما مانیتایز شده باشد ( درآمدزایی دارد)، ممکن است بتوانید سود حاصل از ویدئو را با صاحب/صاحبان اثر شریک شوید.
- برای حذف ویدئویتان درخواست فوری دهید:
اگر صاحبان محتوا بخواهند ویدئوی شما را حذف کنند، برای کپی رایت استرایک میگیرید. پس با این انتخاب ممکن است از گرفتن استرایک جلوگیری کنید.
کپیرایت آهنگ در یوتیوب
میتوانم از آهنگی که کپیرایت دارد استفاده کنم؟
حق اثر، یا حق مالکیت موسیقی و ترانه یکی از موضوعات مهم در تولید محتواست. اگر آهنگی کپی رایت هم داشته باشد، میتوانیم از آن استفاده کنیم. البته شرایط و نحوه استفاده از آن، شرایط خاص خودش را دارد.
پیش از این نیز اشاره کردیم که اگر تشخیصدهنده محتوا تخلفی را شناسایی کند، صاحب اثر از بین این گزینهها حق انتخاب دارد:
- قطع کردن صدای ویدئو: ویدئو قابل پخش خواهد بود، ولی بدون صدا.
- بلاک کردن ویدئو: بدترین حالت ممکن! در این حالت احتمال بسته شدن کانال وجود دارد.
- قطع درآمد از تبلیغات ویدئو: درآمد حاصل از آن ویدئو به شما تعلق نمیگیرد و به او میرسد.
- دسترسی به بررسی آمار مخاطبهای ویدئو
در کل، تشخیصدهنده محتوای یوتیوب فقط آهنگهای منتشرشده از سوی شرکتهای رسمی را تشخیص میدهد. البته یوتیوب به بعضی از شرکتهای دیگر هم اجازه فعالیت داده است(مثل شرکت AdRev یا Audiam). آنها به تولیدکنندههای کوچک موسیقی کمک میکنند تا از حق انتشار محتوای خود محافظت کنند.
برای مثال اگر از آهنگی که در سیستم AdRev ثبت شده است استفاده کنیم، پیامی تحت عنوان copyright claim دریافت میکنیم. در تصویر زیر این پیام نشان داده شدهاست.
اگر از یوتیوب استودیوی جدید استفاده میکنید، پیدا کردن claim کمی سختتر شده و کمتر جلب توجه میکند. اما همچنان به این شکل دیدهمیشود:
دور زدن قانون کپیرایت یوتیوب
تشخیص دهندهی محتوا پلیسی است که از روی اطلاعات موجود مجرم را شناسایی میکند. صاحبان محتوا مدارک و فایلهای موسیقی یا فیلم را در اختیار تشخیص دهنده محتوا قرار میدهند. تشخیص دهنده محتوا، ویدیوهای شما را اسکن میکند تا تطابق آنها را با فایلهای صاحبان محتوا پیدا کند.
پس همانطور که مشخص است، تشخیص دهندهی محتوا از روی یک الگوی مشخص کپی بودن محتوا را شناسایی میکند.
یک روش کاربردی برای استفاده از محتوای کپیرایت این است که آهنگ، یا فیلمی که میخواهید استفاده کنید را تغییر بدهید. مسئلهای که باید دقت کنید این است که استفاده از اثر دیگران، محوریت ویدئوی شما نشود. برای مثال مدت زمان پخش آن خیلی کوتاه باشد و خودتان تغییر محسوسی روی آن اعمال کرده باشید.
این کار ریسکهای خاص خودش را دارد. ممکن است حتی با اعمال تغییر، تشخیص دهنده محتوا مچ شما را بگیرد. یا اگر هنوز به مرحله مانیتایز نرسیدهاید، زمانی که برای مانیتایز شدن درخواست میدهید،کارشناس یوتیوب به کانال اجازه مانیتایز شدن ندهد. برای پس اگر نمیخواهید ریسک کنید، از روشهای مطمئنتر استفاده کنید و خودتان محتوای با ارزش تولیدکنید.
امنترین راه برای جلوگیری از نقض قانون کپی رایت موسیقی
بهترین روش برای نگرفتن اخطار کپیرایت، استفاده از آرشیو موسیقی و صدای یوتیوب است که آنها را در YouTube Audio Libraryدر اختیارتان گذاشته.
پس به جای دانلود موسیقی از سایتهای متفرقه، از امکانات یوتیوب استفاده کنید.
زیرا حتی با داشتن مجوز از صاحب اثر (که در سایتهای مختلف به شما ارائه میدهند)، ممکن است مشکل پیش بیاید. طبق قوانین صریح یوتیوب، برای گرفتن مجوز ، تایید خواننده یا شاعر به تنهایی کافی نیست. زیرا ممکن است به تایید افراد بیشتری احتیاج داشتهباشد.
بی دقتیهای رایج در زمینه کپیرایت
خیلی اوقات نمیدانیم که قانون کپیرایت را زیر پا میگذاریم. پس حواستان به این موارد هم باشد تا اخطار نگیرید:
- مراقب صدایی که از رادیو یا تلوزیون میاد، همپنین تصاویری که از مانیتورها پخش میشه باشید.
- بیشتر از چند ثانیه یه آهنگ را نخوانید.
- فیلم و آهنگهای ایرانی هم کپیرایت میگیرند.
- استفاده از محتوای رایگان یا تکراری دیگران کپیرایت محسوب میشه.
سخن پایانی
فعالیت در یوتیوب فرآیندی شیرین اما پرچالش است. مراحل مختلفی را باید پشتسر بگذارید تا زحماتتان دیده شود. اگر قانون کپیرایت را نادیده بگیرید، یوتیوب با ترفندهای خاص خود فعالیت شما را محدود میکند. امیدواریم با رعایت مواردی که در این مقاله یادگرفتید، از رخدادن مشکلات احتمالی پیشگیری کنید.
ارزیشو در مسیر درآمد دلاری متخصص است. اگر به یوتیوب علاقه دارید و میخواهید یوتیوبر شوید، نقد کردن درآمد دلاری از یوتیوب را به عنوان گزینهی پیش رویتان بررسی کنید.
با افتخار همراه شما، ارزیشو…